Konsekwencje podjęcia przez WZ ROD uchwały niezgodnej z prawem związkowym – 27.04.2022

Zdarzają się przypadki podejmowania przez walne zebrania w ogrodach uchwał w sprawach, które nie należą do ich kompetencji. Jeśli zostanie stwierdzona niezgodność uchwały WZ z prawem, to oznacza, że nie wywołała ona żadnych skutków prawnych, czyli nie można się na nią powoływać uzasadniając podejmowane decyzje.

Takie sytuacje wynikają z przekonania, że skoro walne zebranie jest najwyższym organem w rodzinnym ogrodzie działkowym, to może podejmować decyzje we wszystkich sprawach. Tymczasem kompetencje każdego organu są określone w statucie PZD i dany organ może tylko tyle, na ile pozwala mu statut.

Najczęściej dotyczą opłat

Uchwały WZ sprzeczne z prawem, które w konsekwencji musi uchylać lub stwierdzać nieważność Okręgowy Zarząd dotyczą najczęściej ustalenia:

• wysokości składki członkowskiej (łącznie składka i opłata na rzecz ROD),
• opłaty za przepisanie działki,
• wpisowego w wysokości innej niż uchwalone przez OZ,
• kar finansowych,
• odsetek za zwłokę wyższych niż ustawowe,
• opłaty inwestycyjnej dla wstępujących do PZD (kompetencje zarządu ROD),
• opłat nie mieszczących się w ramach uprawnień, np. „opłata ekologiczna dla nowych członków”, opłata za wjazd na teren ogrodu, itp.

Wśród podejmowanych przez WZ ROD uchwał, które nie są zgodne z prawem związkowym zdarzają się także dotyczące np. odstąpienia od uchwalenia pracy na rzecz ogrodu  (czasami uchwalany jest sam ekwiwalent bez określenia godzin przypadających na działkowca, a tym samym bez określenia zakresu prac) oraz zwolnienia z opłacania składek członkowskich.

Szczególnie niebezpieczne w skutkach mogą być uchwały zobowiązujące działkowców do opłat, które nie mieszczą się w kompetencji walnego zebrania. Zarząd ROD – który najczęściej jest wnioskodawcą takiej sprzecznej z prawem uchwały – po walnym zebraniu konsekwentnie ją realizuje. Tym samym działkowcy są zmuszani do ponoszenia nienależnych kosztów, a zdarzały się przypadki nakładania kar za niezrealizowanie tych wpłat, do pozbawienia członkostwa i prawa użytkowania działki włącznie.

W PZD funkcjonują mechanizmy zabezpieczające działkowców przed skutkami takich uchwał, które podlegają kontroli zgodności z prawem w Okręgowym Zarządzie. Każdy działkowiec może zwrócić się do OZ o stwierdzenie zgodności lub nieważności uchwały walnego zebrania, jeśli podjęta została w  sprzeczności z prawem.

Skutki stwierdzenia nieważności

Jeżeli Okręgowy Zarząd  po analizie zgodności z prawem podjętej przez WZ ROD uchwały uzna, że jest ona sprzeczna z prawem i podejmie uchwałę o stwierdzeniu jej nieważności, sytuacja jest taka, jak gdyby uchwała nigdy nie została podjęta. Oznacza to, że nie wywołała ona żadnych skutków prawnych i nie można się na nią powoływać uzasadniając podejmowane decyzje.

Są to dużo ostrzejsze skutki niż np. w przypadku uchylenia uchwały. Uchylona uchwała stanowiła źródło prawa od czasu jej podjęcia do uchylenia.

LS